ИНСУЛЬТ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?

       Бас мидың тамырлы ауруы  жоғары таралушылық артынан   және ұлт денсаулық жағдайы үшiн ауыр  зардабы бас медициналық-әлеуметтiк мәселенін бірі болып табылады.Соңғы жылдар олар кардиоваскулярлық аурулары кейiн, халықтың өлiмiнiң барлық себептерiнiң арасында 2 орынға шықты. 

       ДДСҰ деректері бойынша жыл ағымында инсульттiң жиiлiгi 1000 халыққа арба дерек арналған ағымында 1, 5-тен 7, 4-ке дейін кездеседi. Инсультпен ең жоғары аурушандығы 60-75 және 50-59 жаста 1000 халыққа 7, ал 70-75 жаста 1000 халыққа- 20 құрайды. 52% жағдайларда инсульт болған пациентер мүгедек болып қалады және басқа күтуде қажет етеді. Инсульттен кейін мүгедектігі бастапқы мүгедектіктің барлық себептердің арасында бірінші орын алады.АҚШ жыл сайын ҚМАЖБ 420000, қайтыс болу -41 %, мүгедектігі-52% және тек қана 7% пациентер инсульттен кейінгі бұрыңғы өмір сүруіне және еңбекке оралады.Осы пациенттердің емдеу және әлеуметтік қолдау шығындары АҚШ жылға 500млн доллар құрайды.

      Инсульт дегеніміз — бас қан айналым жүйесінің жедел бұзылуы, миға қанның кетуі, мидың субарахноидалды қабатына қан құйылу мен мидың инфарктісі (ишемиялық инсульт).

       ИНСУЛЬТ- бас ми функциялардын тапшылығымен бас қан айналым жүйесінің жіті бұзылуы.

        Инсульттің дамуының себептері болу мүмкін:

1. Атеросклероз.

2. Артериялық гипертония және гипотония.

3. Вегетотамырлы дистонии.

4. Бас ми, соның ішінде жүректің тамырының аневризмы.

5. Қан ауруы.

6. Ішкi органдардың патологиясы(жүрек ақауы, миокардтың инфарктiсi, қанты диабет, қатерлi iсiк улануы) .

          Инсульт дамуына мүмкiндiк туғызатын факторлар:

1. Экологиялық жағымсыздығы.

2. Кенттену және автоматтандыру.

3. Жүйке шамадан тыс тырысуы.

4. Қимыл аздығы.5. Қантты диабет,жүрек ауруының өсуi.

5. Қазiргi замаңғы қоректену ерекшелiгі.

6. Алкогольдың, шылым тарту тұтынуы көтеруі .

7. Артық салмақ.

        Инсультті алдын қалай алуға болады?

1. Тұрақты Қан қысымды тексерiңiз. Егер ол көтерiлген болса, терапевт-дәрiгерге жүгуну, ол  тексерісті өткізеді және тиiстi емдеуді Сiзге тандайды.

2. Ас тұздың қолдануын күнге 5 грамға дейiн шектеу.

3. Шылым тартудан бас тарту және қолданыстағы алкогол саның шектеу.

4. Егер Сiзде қантты диабет болса, жүрек, холестерин деңгейін көтерілуі, жүрек ырғақтың бұзылысы, Сіз мынау күйлердi емдеу үшiн дәрi-дәрмек қабылдауыңыз қажет.

5. Дене-күш жаттығуларды үнемi орындаңыз.

6. Емдәм Сiздiң күнделiктi өмiрiңiздi маңызды элемент болу қажет.

             Инсульттiң бастапқы негiзгi белгiлерi қандай?

        Инсульттiң бастапқы негiзгi белгiлерi: қол, аяқ бұлшықеттердің жансыздану, сөздiн бұзылысы, бас ауру, жүрiстiн бұзылысы, есінді жоғалту. Бұл белгiлердi елемеңiз, дәрiгерге жүгінуіңіз.

         Шұғыл медициналық көмек маңызды мәні болғандықтан инсульттiң пайда болуынан кейiн қысқа уақыт арқылы емдеу бастаған және диагнозы дұрыс қойылған жағдайда инсультке қарсы кейбiр дәрiлер көмектеседі.

        Бұзылған функцияларды қалпына келтiру үшін инсульттiң емдеуi кешендi болу қажет. Ол өзіне көрсетілімдері бойынша дәрі-дәрмек, оперативтік емдеу, әлеуметтік және физикалық оңалтуды қосады. Емдеу барысында әр түрлi мамандар: невролог, нейрохирург, терапевт, кардиолог, хирург, сонымен бiрге басқа мамандар: ЕДШК инструкторы, логопед, уқалаушы, психолог, әлеуметтiк қызметкер қатысады.

И КАЛЕКЕЕВА,

Шиелі аудандық көпбейінді орталық ауруханасының Нейро-Инсульттік бөлімінің 2 санатты кезекші мейіргері.