СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ ЖОЙЫЛМАЙ, ЕЛДІҢ ДАМУЫ МҮМКІН ЕМЕС

           Қазіргі таңда сыбайлас жемқорлықпен кү­рес мәселелері кез келген мемлекет үшін өзекті пробле­малар­дың бірі. Барлық елдерде оның транс­ұлттық сипаты танылып, оғ­­ан қарсы экономикалық, құ­қық­тық және басқа да шаралар қолда­ны­луда. Тәу­елсіздік алған мезеттен бастап бізде де, бұл аса ауыр қылмысқа қа­тысты қатаң мемлекеттік саясат қалыптасты. Еліміз ТМД мем­лекеттерінің арасында бірінші болып 1998 жылы «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес тура­лы» арнайы заңды қабылдады. Кейіннен бұл саладағы ұлттық заң­наманы жетілдіру барысында Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйы­мының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы, Трансұлттық ұйымдасқан қылмысқа қарсы конвенция­ла­рын және басқа да жалпы жұрт та­ны­ған халықаралық актілерді ратификациялап, сыбайлас жем­қор­лық­қа қарсы бүкіләлемдік қо­ғам­дастықтың тең мүшесіне айналды.   

         Сыбайлас жемқорлыққа қар­сы бүкіләлемдік кеңістіктегі Қа­зақстанның көрсеткіштері жыл сайын жақсарып келеді. Бұл про­блемамен жан-жақты айна­лы­сып жүрген беделді халық­ара­лық ұйым – Transparency International қорының деректеріне сүйенсек, сыбайлас жемқорлық­ты қабылдау индексі бойынша Қазақстан 2022 жылғы 25 қаңтарда жарияланған мәлімет бойынша 180 орынның 102-ші орнына жайғасқан. Бұл индекс кә­сіпкерлердің, сарапшылар мен зерттеу ұйымдарының мәлімет­те­­рін қорытындылай отырып, жыл сайын шығарылып отырады.

        Сыбайлас жемқорлық әлеуметтік-экономикалық даму үдерісін, нарықтық экономиканың құрылуын, инвестициялар тарту процесін тежейді. Демократиялық мемлекеттің саяси және қоғамдық институттарына кері әсерін тигізеді, елдің болашақ дамуына елеулі қауіп төндіреді. Қазақстанның мемлекеттік саясатының негізгі басымдықтарының бірі сыбайлас жемқорлықпен күрес болып табылады.

        Президентіміз Қасым-Жомарт Тоқаев бір сөзінде «Сыбайлас жемқорлық – өте күрделі құбылыс. Былай айтқанда дерт деп те айтуға болады.Батпандап кіретін, мысқылдап шығатын кесел. Сондықтан бұл дертпен міндетті түрде бәріміз қоғам болып күресіміз керек.  Әйтпесе, кеш болып қалуы мүмкін. Сыбайлас жемқорлықтың кесірінен алып мемлекеттер, ірі мемлекеттер құлағанын бәріміз білеміз, куә болдық» деп, сыбайлас жемқорлыққа қоғам болып күресуге шақырды.

         Жемқорлық әрекеттерін анықтау және болдырмау жергілікті мәселелерді зерттеудің арқасында артады. Сыбайлас жемқорлық деп аталатын дертті емдеу үшін қоғамның барлық жігінің жүйелі түрдегі күш-жігері қажет! Біргелікті жұмылып, қоғам болып кіріссек сыбайлас-жемқорлық жойылып, еліміз одан сайын көркейіп, өркендейді деп сенемін!

О.ПЕРДЕ,

Мақтаарал ауданының статистика басқармасының

жетекші маманы.